Xe cơ giới là gì? Xe cơ giới gồm những xe nào

Xe cơ giới là phương tiện không thể thiếu, đóng vai trò quan trọng trong giao thông và vận tải. Tuy nhiên, khái niệm xe cơ giới là gì, và bao gồm những loại xe nào, vẫn còn khiến nhiều người băn khoăn. Bài viết dưới đây Zauto sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về xe cơ giới và các loại phương tiện thuộc nhóm này.

Xe cơ giới là gì?

Xe cơ giới là các phương tiện giao thông có động cơ, được sử dụng để di chuyển trên đường bộ hoặc đường sắt. Những phương tiện này được trang bị động cơ sử dụng nhiên liệu như xăng, dầu diesel, điện hoặc các nguồn năng lượng khác để vận hành. Xe cơ giới đóng vai trò chủ yếu trong việc di chuyển con người và hàng hóa, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội và đáp ứng nhu cầu vận tải.

Trong luật giao thông của Việt Nam, xe cơ giới được định nghĩa là “các phương tiện chạy bằng động cơ có khả năng di chuyển trên đường bộ”. Điều này bao gồm các phương tiện từ xe máy, xe ô tô cho đến các phương tiện vận tải công nghiệp lớn hơn như xe tải và xe container.

Xe cơ giới gồm những loại nào?

Xe cơ giới được phân loại dựa trên mục đích sử dụng, kích thước, và loại động cơ. Dưới đây là các loại xe cơ giới phổ biến:

Xe ô tô

Xe ô tô là phương tiện cơ giới phổ biến nhất và được chia thành nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào mục đích sử dụng và số chỗ ngồi. Một số loại xe ô tô bao gồm:

Xe ô tô chở người: Thường được sử dụng để vận chuyển cá nhân hoặc nhóm người, gồm các dòng xe từ xe 4 chỗ đến 16 chỗ hoặc xe buýt lớn hơn. Các loại xe này được sử dụng chủ yếu trong cuộc sống hằng ngày hoặc trong dịch vụ công cộng.

Xe ô tô tải (xe tải): Dùng để vận chuyển hàng hóa, có kích thước và trọng tải khác nhau từ các dòng xe tải nhẹ đến xe tải hạng nặng.

Xe buýt: Xe chở người số lượng lớn, thường được sử dụng cho mục đích công cộng hoặc dịch vụ vận tải hành khách.

Xe khách: Là loại xe có số ghế từ 16 chỗ trở lên, dùng để vận chuyển hành khách đường dài hoặc liên tỉnh.

Xe mô tô

Xe mô tô là phương tiện chạy bằng động cơ có hai bánh, có thể đạt tốc độ cao và thường được sử dụng để di chuyển trong đô thị hoặc đường dài. Một số loại xe mô tô phổ biến bao gồm:

Xe mô tô phân khối lớn (motorcycle): Thường có động cơ từ 175cc trở lên, được sử dụng cho các chuyến đi đường dài, phượt, hoặc các cuộc đua xe thể thao.

Xe mô tô thông thường: Loại xe có dung tích xi lanh từ 50cc đến dưới 175cc, chủ yếu phục vụ nhu cầu di chuyển hàng ngày.

Xe máy

Xe máy là phương tiện có động cơ, dung tích xi lanh từ 50cc trở xuống, chủ yếu phục vụ cho mục đích di chuyển cá nhân trong khoảng cách ngắn hoặc trung bình. Xe máy có hai loại chính:

Xe máy điện: Chạy bằng năng lượng điện, thân thiện với môi trường và đang ngày càng phổ biến.

Xe máy xăng: Sử dụng nhiên liệu xăng để hoạt động và là loại phương tiện thông dụng nhất tại Việt Nam.

Xe đầu kéo

Xe đầu kéo là phương tiện chuyên dụng trong việc vận chuyển hàng hóa với trọng tải lớn. Xe đầu kéo thường kết hợp với rơ-moóc hoặc sơ-mi rơ-moóc để kéo hàng hóa hoặc container. Đặc điểm của xe đầu kéo là khả năng vận chuyển khối lượng lớn và phù hợp cho các hành trình dài.

Xe chuyên dùng

Xe chuyên dùng là các loại xe cơ giới được thiết kế cho mục đích chuyên biệt, thường không sử dụng để vận chuyển người hay hàng hóa theo cách thông thường. Ví dụ bao gồm:

Xe cứu hỏa: Dùng để chữa cháy và cứu hộ cứu nạn.

Xe cấp cứu: Dùng để vận chuyển bệnh nhân đến bệnh viện trong các tình huống khẩn cấp.

Xe chở rác: Được sử dụng trong việc thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt.

Xe công trình

Xe công trình là loại xe cơ giới phục vụ cho các công trình xây dựng, khai thác hoặc công việc nặng. Các loại xe này thường hoạt động trong môi trường đặc thù và không thường xuyên di chuyển trên đường công cộng. Một số loại xe công trình phổ biến bao gồm:

Xe xúc đất: Xe có khả năng xúc và di chuyển đất trong công trình.

Xe ủi: Được dùng để san lấp mặt bằng hoặc đẩy vật liệu.

Xe cẩu: Sử dụng để nâng và di chuyển các vật nặng trong công trình xây dựng.

Xe máy kéo

Xe máy kéo là loại xe cơ giới được thiết kế chủ yếu để kéo hoặc đẩy các công cụ, máy móc trong nông nghiệp hoặc công nghiệp. Xe máy kéo thường được sử dụng trong các hoạt động như cày đất, gieo hạt, hoặc kéo rơ-moóc chở nông sản. Một số loại xe máy kéo có thể kể đến là:

Máy kéo nông nghiệp: Được sử dụng phổ biến trong các hoạt động nông nghiệp như cày đất, bừa, gieo hạt và thu hoạch.

Máy kéo công nghiệp: Dùng để vận chuyển hoặc kéo các vật liệu nặng trong các khu công nghiệp, công trình xây dựng.

Xe chở hàng chuyên dụng

Xe chở hàng chuyên dụng là loại xe cơ giới được thiết kế với các chức năng đặc biệt để vận chuyển hàng hóa theo từng nhu cầu cụ thể. Ví dụ, xe chở hàng đông lạnh, xe chở xăng dầu, xe chở container, xe bồn,… Đây là những loại xe không chỉ có tải trọng lớn mà còn được trang bị các thiết bị chuyên dụng như hệ thống giữ nhiệt, hệ thống bơm xăng dầu, v.v.

Xe bồn: Chuyên chở các loại chất lỏng như nước, xăng dầu, hóa chất. Xe bồn thường có kích thước lớn và yêu cầu người lái có kỹ năng chuyên nghiệp.

Xe đông lạnh: Được trang bị hệ thống làm lạnh, chủ yếu để vận chuyển các loại thực phẩm, dược phẩm hoặc hàng hóa yêu cầu điều kiện nhiệt độ nhất định.

Xe container chuyên dụng: Loại xe được thiết kế để chở các thùng container tiêu chuẩn, giúp việc vận chuyển hàng hóa an toàn và thuận tiện, đặc biệt trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.

Xe du lịch

Xe du lịch là loại xe cơ giới được thiết kế để vận chuyển người cho mục đích tham quan, du lịch hoặc di chuyển cá nhân. Loại xe này thường có từ 4 đến 45 chỗ ngồi, với nội thất thoải mái và tiện nghi cao cấp, phục vụ nhu cầu di chuyển dài ngày.

Xe du lịch gia đình: Các dòng xe SUV, MPV thường được sử dụng cho nhu cầu du lịch gia đình. Những xe này có không gian rộng rãi, thoải mái cho cả gia đình và hành lý.

Xe du lịch cỡ lớn (coach bus): Được sử dụng để vận chuyển các đoàn khách du lịch hoặc hành khách trên những tuyến đường dài.

Xe mô tô ba bánh, xe ba gác

Xe mô tô ba bánh hoặc xe ba gác là những loại phương tiện cơ giới có thiết kế đặc biệt với ba bánh, phục vụ cho mục đích vận chuyển hàng hóa hoặc người. Ở Việt Nam, xe ba gác thường được sử dụng trong các khu vực đô thị nhỏ, các làng nghề, hay nông thôn để vận chuyển hàng hóa cồng kềnh.

Xe ba bánh chở người: Được sử dụng ở một số vùng nông thôn hoặc khu vực có địa hình đặc biệt, xe mô tô ba bánh chở người là phương tiện di chuyển phổ biến.

Xe ba gác chở hàng: Được thiết kế với thùng xe phía sau, xe ba gác thường dùng để vận chuyển hàng hóa cồng kềnh trong phạm vi ngắn, phù hợp với các khu đô thị đông đúc hoặc đường hẹp.

Xe lôi

Xe lôi là một loại phương tiện đặc biệt, thường được thấy ở một số nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Đây là loại xe có cấu trúc gồm xe máy phía trước kéo theo một thùng lôi phía sau. Xe lôi thường được sử dụng để vận chuyển hàng hóa nhỏ, nhưng cũng có thể được sử dụng chở người trong một số trường hợp.

Xe lôi chở hàng: Thiết kế với thùng lôi rộng phía sau, loại xe này thường được sử dụng tại các khu vực nông thôn hoặc thành phố nhỏ để chở các loại hàng hóa nhẹ.

Xe lôi chở người: Ở một số địa phương, xe lôi còn được dùng để chở người, phục vụ cho nhu cầu di chuyển cá nhân.

Xe nâng

Xe nâng là loại xe cơ giới được sử dụng trong các kho hàng, nhà máy, khu công nghiệp để nâng và di chuyển hàng hóa nặng. Xe nâng có các dạng khác nhau, từ xe nâng tay đến xe nâng điện hoặc xe nâng động cơ, phục vụ cho từng mục đích cụ thể.

Xe nâng động cơ: Được trang bị động cơ xăng hoặc dầu diesel, xe nâng động cơ có khả năng vận chuyển các khối lượng hàng hóa lớn trong kho hoặc nhà máy.

Xe nâng điện: Hoạt động bằng năng lượng điện, thường được sử dụng trong các nhà máy sản xuất với không gian nhỏ hẹp và yêu cầu mức độ an toàn cao.

Xe chuyên dụng quân sự

Xe chuyên dụng quân sự là những phương tiện cơ giới được thiết kế đặc biệt phục vụ cho mục đích quân sự. Những loại xe này bao gồm các dòng xe bọc thép, xe chở quân, xe tăng và các loại xe có khả năng di chuyển trong điều kiện khắc nghiệt, đảm bảo cho hoạt động quốc phòng.

Xe bọc thép: Được trang bị lớp vỏ bảo vệ dày, xe bọc thép thường được sử dụng trong các nhiệm vụ quân sự, chống đạn và các loại vũ khí khác.

Xe chở quân: Đây là loại xe cơ giới chuyên dụng để vận chuyển binh lính từ nơi này đến nơi khác, có khả năng bảo vệ người ngồi bên trong trước các tác nhân bên ngoài.

Vai trò của xe cơ giới trong giao thông và kinh tế

Xe cơ giới đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện đại, từ việc vận chuyển hàng hóa, con người, đến hỗ trợ phát triển kinh tế. Một số vai trò chính của xe cơ giới bao gồm:

Vận chuyển hàng hóa: Xe tải, xe container giúp luân chuyển hàng hóa giữa các vùng miền, đóng góp lớn vào chuỗi cung ứng sản phẩm.

Giao thông công cộng: Xe buýt, xe khách giúp giảm tải áp lực giao thông và tiết kiệm chi phí cho người dân trong việc di chuyển.

Phát triển kinh tế: Các loại xe chuyên dùng và xe công trình hỗ trợ đắc lực cho việc xây dựng và phát triển hạ tầng, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước.

Điều kiện tham gia giao thông của xe cơ giới

Xe cơ giới khi tham gia giao thông phải đáp ứng một số yêu cầu kỹ thuật và pháp lý nhất định để đảm bảo an toàn cho người điều khiển và những người xung quanh. Dưới đây là các điều kiện cơ bản mà xe cơ giới cần tuân thủ khi lưu thông trên đường:

Đăng ký, đăng kiểm xe

Một trong những điều kiện tiên quyết để xe cơ giới có thể tham gia giao thông là xe phải được đăng ký và đăng kiểm đầy đủ:

Đăng ký xe: Xe phải có giấy chứng nhận đăng ký do cơ quan có thẩm quyền cấp, chứng minh quyền sở hữu và sử dụng hợp pháp của chủ xe.

Đăng kiểm xe: Đây là quá trình kiểm tra, đánh giá chất lượng kỹ thuật và an toàn của xe. Xe cơ giới phải được kiểm định theo đúng quy định về thời gian và đạt tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật cũng như bảo vệ môi trường.

Bảo đảm an toàn kỹ thuật & bảo vệ môi trường

Xe cơ giới khi tham gia giao thông cần phải đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, bao gồm:

• Hệ thống phanh (thắng): Phanh xe phải hoạt động hiệu quả, đảm bảo xe có thể dừng lại an toàn trong mọi tình huống.
• Hệ thống lái: Vô lăng phải hoạt động trơn tru, không bị kẹt hoặc lỏng. Hệ thống lái cần đảm bảo điều khiển chính xác và an toàn.
• Đèn chiếu sáng: Đèn pha, đèn hậu, đèn báo rẽ, đèn phanh đều phải hoạt động tốt, đảm bảo xe có thể nhìn thấy rõ và được nhìn thấy trong điều kiện thời tiết hoặc ánh sáng yếu.
• Lốp xe: Lốp không được quá mòn, đảm bảo độ bám đường và khả năng xử lý khi di chuyển, đặc biệt trong điều kiện thời tiết xấu.
• Kính chắn gió & gương chiếu hậu: Kính chắn gió cần rõ ràng, không bị nứt vỡ, gương chiếu hậu phải giúp người lái quan sát tốt phía sau và hai bên xe.
• Khí thải: Xe cần đáp ứng các quy chuẩn về khí thải, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường. Các xe không đạt chuẩn khí thải có thể bị cấm lưu hành.

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự

Xe cơ giới khi tham gia giao thông bắt buộc phải có bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba. Đây là loại bảo hiểm bắt buộc mà người sở hữu xe phải mua, nhằm đảm bảo bồi thường cho các thiệt hại mà xe có thể gây ra cho người khác trong trường hợp tai nạn giao thông.

Điều kiện về người điều khiển xe cơ giới

Ngoài việc đảm bảo các điều kiện về kỹ thuật và pháp lý của phương tiện, người điều khiển xe cơ giới cũng phải đáp ứng một số yêu cầu nhất định:

Giấy phép lái xe: Người điều khiển xe phải có giấy phép lái xe phù hợp với loại xe cơ giới mà mình điều khiển. Việc lái xe không có giấy phép hoặc giấy phép không phù hợp với loại xe là hành vi vi phạm pháp luật.

Đủ tuổi và sức khỏe: Người lái xe cần đảm bảo đủ tuổi và có sức khỏe đạt yêu cầu theo quy định của pháp luật.

Quy định về tải trọng & kích thước

Xe cơ giới cần tuân thủ quy định về tải trọng và kích thước khi tham gia giao thông. Cụ thể:

Không vượt quá tải trọng cho phép: Xe không được chở quá số lượng hàng hóa hoặc người quy định, tránh gây mất an toàn và hư hại đường sá.

Kích thước xe phù hợp: Xe cần có kích thước phù hợp với quy định của cơ quan chức năng, đặc biệt đối với xe chuyên dụng như xe tải, xe container.

Quy định về biển số xe

Xe cơ giới phải có biển số xe do cơ quan nhà nước cấp và gắn đúng quy định. Biển số xe phải rõ ràng, không bị mờ, gãy, hoặc che khuất, giúp cơ quan chức năng dễ dàng nhận diện phương tiện khi cần thiết.

Các thiết bị an toàn & cảnh báo

Ngoài các yêu cầu cơ bản, xe cơ giới cần trang bị thêm một số thiết bị an toàn và cảnh báo theo quy định, bao gồm:

Đèn cảnh báo: Đèn báo khẩn cấp, đèn xi nhan cần hoạt động tốt để thông báo tình trạng của xe cho các phương tiện khác.

Còi xe: Còi cần có âm lượng vừa phải, không quá to gây ảnh hưởng đến người khác nhưng đủ để cảnh báo khi cần thiết.

>> Xem chi tiết:

• Ga tự động thích ứng ô tô là gì?
• Tìm hiểu xe Plug-in Hybrid là gì?
• Hệ thống cảnh báo điểm mù xe ô tô là gì?

Xe cơ giới là một phần không thể thiếu trong hệ thống giao thông và vận tải hiện nay. Với nhiều loại phương tiện khác nhau như ô tô, xe máy, xe tải, xe công trình,… xe cơ giới đáp ứng nhu cầu di chuyển và vận chuyển hàng hóa đa dạng. 

Open this in UX Builder to add and edit content